Regelmogelijkheden werknemers

Onder regelmogelijkheden verstaan we de speelruimte en bevoegdheden die een werknemer heeft om het werk zelf in te delen en problemen op te lossen, zoals:

• het inschakelen van hulp;
• de keuze voor een eigen werkmethode;
• de keuze voor een eigen werkvolgorde;
• het bepalen van eigen werk- en rusttijden;
• de keuze om vanuit huis te werken.

Regelmogelijkheden zijn energiebronnen. In het algemeen geldt: hoe meer regelmogelijkheden, hoe meer mogelijkheden er zijn om ongezonde werkstress en RSI/CANS te voorkomen. De regelmogelijkheden moeten wel in balans zijn met de regelcapaciteit van de werknemers en passen in de mogelijkheden die het werkproces biedt.

De inrichting van de arbeidsplaatsen, de werkmethoden, de bij het werk gebruikte arbeidsmiddelen en de arbeidsinhoud worden, zoveel als redelijkerwijs kan worden gevergd, aangepast aan de persoonlijke eigenschappen van werknemers. De leidinggevende voert een beleid dat is gericht op het voorkomen en, als dat niet mogelijk is, beperken van overmatige psychosociale arbeidsbelasting.

Regelmogelijkheden vergroten de mogelijkheden om zelfstandig te functioneren en dit motiveert werknemers. Het is daarom wenselijk om in functies zoveel mogelijk regelmogelijkheden ter beschikking te stellen die passend zijn voor de functie en aansluiten bij de competenties van de werknemers.

Regelmogelijkheden en regelcapaciteit horen in balans te zijn. Te weinig mogelijkheden (een werknemer die niets mag, maar dat wel wil) of juist te veel (een werknemer die alles zelf uit moet zoeken en behoefte heeft aan structuur) kunnen allebei belastend zijn.

Voor werknemers

• Inventariseer welke regelmogelijkheden er zijn en in hoeverre deze benut worden. Voorbeelden van mogelijkheden en bevoegdheden zijn:
  • de wijze waarop en volgorde waarin taken worden uitgevoerd (bijvoorbeeld saaie taken afwisselen met inspannende taken);
  • de keuze van hulpmiddelen en methodes; er zijn vaak meerdere wegen die naar Rome leiden;
  • de mogelijkheid om thuis, of op een andere werkplek te werken; met name geconcentreerd werk kan soms beter thuis, of in een stille werkruimte gedaan worden. Zie hiervoor ook de informatie over Het Nieuwe Werken.
  • het zelf kunnen bepalen wanneer een pauze wordt genomen;
  • werk- en rusttijden (bijvoorbeeld flexibele werktijden, snipper- en vakantiedagen en het opstellen van het werkrooster door zelfroosteren);
  • moeilijke en makkelijke klussen verdelen onder collega’s;
  • hulp van collega’s en/of de direct leidinggevende inroepen bij problemen.
• Benut het functioneringsgesprek om de mogelijkheden van het vergroten van de regelmogelijkheden te bespreken.
• Regelmogelijkheden toepassen lastig? Bespreek dan de mogelijkheid om een gerichte training te volgen op het gebied van hulp vragen, werktijden aanpassen, grenzen aangeven en ‘nee’ zeggen.

Voor leidinggevenden

• Geef werknemers waar mogelijk voldoende zelfstandigheid bij het bepalen van de werkvolgorde, de werkmethode, het werktempo en mogelijkheden om vanuit huis te werken. Regelmogelijkheden motiveren werknemers en maakt ze zelfstandiger. Hierdoor hoef je als leidinggevende minder bij te sturen en te controleren, Wil je toch weten als werknemers bepaalde regelmogelijkheden gebruiken? Maak daar dan afspraken over (bijvoorbeeld in de elektronische agenda noteren als een werknemer thuis werkt)
• Er is een grens aan de werklast (in kwaliteit of kwantiteit) die werknemers aankunnen. Als de werklast toeneemt, is het extra belangrijk om de regelmogelijkheden mee te laten groeien. Anders wordt het risico dat werknemers vastlopen steeds groter, vooral voor werknemers met een lage belastbaarheid.
• Informeer werknemers over de bestaande regelmogelijkheden en verleid ze deze zo optimaal mogelijk benutten. Coach hen zo nodig hierbij om hun kennis en vaardigheden te vergroten.
• Niet iedere werknemer heeft dezelfde behoefte aan regelmogelijkheden, en niet iedere werknemer is in staat hiermee om te gaan. Houd daar rekening mee.
• Vraag zo nodig hulp van de Arbeids en organisatie (A&O)-deskundige van de arbodienst, voor advies over de mogelijkheden.

Voor arboprofessionals en P&O/HR

Denk bij de advisering aan:

• slimmere werkmethodes of een betere volgorde van de taken invoeren;
• bevoegdheden van werknemers uitbreiden;
• werknemers coachen en trainen in het optimaal benutten van regelmogelijkheden.

• De oplossing Duurzame functies geeft meer informatie over het aanpassen of herontwerpen van functies.
• Kijk ook eens bij de informatie over Het Nieuwe Werken. HNW vergroot in het algemeen de regelmogelijkheden van werknemers.