Werkdruk

Werkdruk is, naast ongewenst gedrag, één van de vormen van psychosociale arbeidsbelasting die werkstress kunnen veroorzaken. Deze vorm van stress is op zijn beurt een belangrijke bron van ziekteverzuim. In totaal hebben werknemers in 2016 ruim 7 miljoen dagen verzuimd wegens werkstress. De daarmee gemoeide verzuimkosten voor werkgevers liggen rond de 2 miljard euro. Eén op zeven werknemers heeft last van burn-outklachten en 44 procent geeft aan dat oplossingen tegen werkstress nodig zijn. Het gemiddeld aantal verzuimdagen door werkstress lag in 2007 nog op 24 dagen per uitgevallen werknemer. In 2016 steeg dit naar 30 dagen.

Kenmerken ongezonde werkdruk
Van ongezond hoge werkdruk is sprake als werknemers:

  • structureel niet kunnen voldoen aan de gestelde eisen;
  • niets kunnen veranderen aan de achterliggende problemen van de werkdruk.

Werkdruk vormt vooral een risico voor de gezondheid in combinatie met beperkte regelmogelijkheden en een gebrek aan de steun van collega’s en leidinggevende die nodig is om aan de gestelde eisen te voldoen.

Twee dimensies
Voor een goed begrip van werkdruk is het van belang om onderscheid te maken tussen twee dimensies:

  • kwantitatieve versus kwalitatieve werkdruk;
  • objectieve versus subjectieve werkdruk.

Van kwantitatieve werkdruk is sprake als een werknemer grote hoeveelheden werk in een korte tijdsperiode moet verrichten. Kwalitatieve werkdruk heeft vooral betrekking op de moeilijkheidsgraad van de werkzaamheden en de communicatie over de werkzaamheden.

Objectieve werkdruk is vast te stellen zonder de werknemer zelf te bevragen. Denk bijvoorbeeld aan meting van het aantal gewerkte uren, handelingen, producten of diensten per tijdsperiode, of aan observaties door leidinggevenden. Subjectieve werkdruk wordt vastgesteld door de werknemer zelf naar de beleving van werkdruk te vragen.

De mate waarin een werknemer werkdruk ervaart, wordt altijd bepaald door een combinatie van objectieve kenmerken van het werk én van de subjectieve beleving van de persoon.

Gevolgen ongezonde werkdruk
De gevolgen van ongezond hoge werkdruk zijn:

  • een lagere motivatie en daardoor een hoger verloop;
  • afnemende productiviteit;
  • veel grotere kans op RSI/CANS;
  • grotere kans op hart- en vaatziekten;
  • stressklachten, zoals vermoeidheid en een burn-out;
  • toenemend verzuim door RSI/CANS en stressklachten.

Ook een te lage werkdruk kan voor werknemers ongezond zijn. Werknemers gaan zich ergeren en vervelen. De motivatie daalt sterk, omdat de balans tussen werkaanbod (kwalitatief en kwantitatief) en kennis en kunde is verstoord. Ook hierdoor kunnen stressklachten en verzuim ontstaan.

Meer tips en informatie

Om werkdruk te meten is de werkdruktemeter ontwikkeld. Het doel van de werkdruktemer is om het gesprek aan te gaan in het verzekeringsbedrijf en op deze manier ongezonde werkdruk aan te pakken. Elke verzekeringsmaatschappij kan gratis gebruik maken van deze werkdruktemeter.

De Rijksoverheid voert een meerjarige campagne om werkstress aan te pakken. Ook het thema ‘werkdruk’ heeft hierbij veel aandacht gekregen. Meer informatie over het belang van het aanpakken van deze risicofactor is te vinden op de infographic hiernaast.

Het boek ‘5-sterrenaanpak voor gezonde werkdruk’ is een praktische wegwijzer voor HR-medewerkers, arboprofessionals, preventiemedewerkers, organisatieadviseurs, ergonomen, trainers, OR-leden, coaches en leidinggevenden. Kortom, voor iedereen die een rol speelt in het voorkomen van werkdruk en het toewerken naar werkplezier.

Het dossier ‘Bevlogenheid’ geeft inzicht in de positieve krachten in het werk die leiden naar minder werkdruk en meer werkplezier.

De Multidisciplinaire Richtlijn Werkdruk (BA&O, NVAB, NvvA, NVVK) geeft Arboprofessionals inzicht in de gevolgen van een hoge werkdruk voor de gezondheid en het functioneren van werknemers.

Werkdruk op een andere manier aanpakken?
Kijk eens naar één van de spellen voor minder werkdruk en meer werkplezier

Meer informatie over werkdruk.