(Inspiratiebron: https://www.arbovitale.nl/werknemer/verlof-bij-zwangerschap)
1. Hoe lang duurt mijn zwangerschapsverlof?
- Rond je bevalling heb je recht op 16 weken verlof. Tijdens deze periode wordt je loon gewoon doorbetaald. De zogenoemde zwangerschap- en bevallingsuitkering wordt betaald door de overheid en meestal uitgekeerd via je werkgever.
- Val je ruim voor je bevalling uit op je werk? Dan is het belangrijk om te laten beoordelen of het verzuim verband houdt met je zwangerschap. Is dat inderdaad het geval, dan kan je werkgever een uitkering aanvragen via het UWV. Als de ziekte losstaat van de zwangerschap, gelden de normale regels voor verzuim. Je werkgever moet dan het loon gewoon doorbetalen.
- Als je zes weken voor je bevalling uitvalt, gaat automatisch direct je zwangerschapsverlof in.
2. Kan mijn werk worden aangepast tijdens mijn zwangerschap of na mijn bevalling?
- Je werkgever moet ervoor zorgen dat je veilig en gezond kunt werken tijdens je zwangerschap en de periode dat je borstvoeding geeft.
- Uitgangspunt is dat je zo veel mogelijk je eigen werk blijft doen. Als dit niet mogelijk is, kunnen je werkzaamheden of werktijden worden aangepast. Je werkgever is hier wettelijk toe verplicht.
- Heb je vragen over je arbeidsomstandigheden tijdens of na je zwangerschap, dan kun je een afspraak maken met de bedrijfsarts.
3. Op welke zaken heb ik recht tijdens mijn zwangerschap?
- Je werkgever moet het werk, de werkplek, de werkmiddelen en de productie- en werkmethode zo inrichten of aanpassen dat het werken voor geen gevaren met zich mee kan brengen voor jou of je zwangerschap.
- Als je werkgever de mogelijke gevaren niet of onvoldoende kan wegnemen, kan je werk worden aangepast. In het uiterste geval krijg je tijdelijk ander werk aangeboden of hoef je tijdelijk niet te werken.
- Ook moet je werkgever zorgen voor:
- Regelmatige werk- en rusttijden;
- Extra pauzes, die maximaal 1/8 van de werktijd in beslag mogen nemen;
- Een geschikte, afsluitbare ruimte om te rusten (met bed of rustbank);
- Geen onregelmatig werk, overwerk en nachtdiensten;
- Tijd of ruimte voor noodzakelijk zwangerschapsonderzoek (onder werktijd).Je loon wordt doorbetaald voor bezoek aan een verloskundige of gynaecoloog inclusief de benodigde reistijd. Je hebt hier tot 6 maanden na de bevalling recht op.
- Als je vragen hebt over je arbeidsomstandigheden tijdens of na je zwangerschap, kun je een afspraak maken met de bedrijfsarts.
4. Hoeveel mag ik tillen tijdens en net na mijn zwangerschap?
- Beperk handmatig tillen van gewichten tijdens de zwangerschap en tot 3 maanden na de bevalling zo veel mogelijk.
- Is tillen toch nodig, dan moet het in één handeling te tillen gewicht minder zijn dan 10 kilo;
- Vanaf de 20ste week van de zwangerschap mag je niet vaker dan tien keer per dag maximaal 5 kilo tillen;
- Vanaf de 30ste zwangerschapsweek mag je niet vaker dan vijf keer per dag maximaal 5 kilo tillen.
5. Mag ik borstvoeding geven onder werktijd?
- Je mag onder werktijd borstvoeding geven of kolven totdat je kindje 9 maanden oud is.
- Je mag hiervoor je werk zo vaak en zo lang onderbreken als nodig is, tot maximaal 25% van je werktijd.
- Je werkgever is verplicht hierbij je loon door te betalen. Het is verstandig om voor de start van je zwangerschapsverlof goede afspraken over borstvoeding te maken met je werkgever.
6. Is een kolfruimte op het werk verplicht?
- Je werkgever moet een geschikte, afgesloten ruimte beschikbaar stellen voor het voeden en kolven.
- Als dit niet mogelijk is, mag je zelf een plek regelen of kun je naar je baby toegaan.
- Het is verstandig om hierover voor de start van je zwangerschapsverlof goede afspraken te maken met je werkgever.
7. Waar moet een kolfruimte aan voldoen?
- Het belangrijkste is dat de ruimte je privacy geeft en hygiënisch is, zodat je je kunt ontspannen. Je kunt bijvoorbeeld een vergaderruimte of spreekkamer gebruiken.
- Een koelkast, een wasbakje en een kraan met warm en koud water zijn handig.
- Overleg bij voorkeur voor je zwangerschapsverlof met je werkgever wat een geschikte ruimte zou kunnen zijn.
8. Wat zijn mijn rechten bij terugkeer op het werk?
- Je werkgever moet het werk, de werkplek, de werkmiddelen en de productie- en werkmethode(n) zo inrichten of aanpassen dat het werken geen gevaren met zich mee kan brengen voor jouw veiligheid en gezondheid en/of die van je kind.
- Het werk en de werkomstandigheden mogen geen terugslag veroorzaken op het geven van borstvoeding.
- Ook moet je werkgever tot 6 maanden na de bevalling zorgen voor:
- Regelmatige werk- en rusttijden;
- Extra pauzes, die maximaal 1/8 van je werktijd in beslag mogen nemen;
- Een geschikte, afsluitbare ruimte om te rusten of te kolven (met bed of rustbank);
- Geen onregelmatig werk, overwerk en nachtdiensten.
- Als je werkgever de mogelijke gevaren niet of onvoldoende kan wegnemen, moet je werk worden aangepast. In het uiterste geval krijg je tijdelijk ander werk aangeboden of hoef je tijdelijk niet te werken.
- Als je vragen hebt over je arbeidsomstandigheden tijdens of na je zwangerschap, kun je een afspraak maken met de bedrijfsarts.
9. Heb ik recht op ouderschapsverlof?
- Het recht om ouderschapsverlof op te nemen is wettelijk vastgesteld. De Rijksoverheid vindt dat iedere ouder de kans moet krijgen om voldoende tijd te besteden aan de zorg en opvoeding van de kinderen. Dit recht is ook vastgelegd in onder meer de Europese richtlijn over ouderschapsverlof.
- Om een beroep te kunnen doen op het wettelijk recht op ouderschapsverlof moet je ten minste één jaar bij dezelfde werkgever hebben gewerkt.
- Voldoe je aan deze voorwaarde, dan mag je werkgever een verzoek om ouderschapsverlof alleen weigeren als hij daar zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen voor kan aanvoeren.
- Sinds 1 januari 2009 hebben ouders recht op ouderschapsverlof van 26 maal hun wekelijkse arbeidsduur. Voor ouderschapsverlof dat al voor die datum is ingegaan, blijft een totale verlofduur van 13 weken gelden.
10. Hoe zorg ik voor een goede werk/privé balans?
- Zeker in de eerste periode na een zwangerschapsverlof kan de combinatie van je carrière en je gezin een behoorlijke uitdaging zijn. Vaak is het in het begin nog zoeken naar de juiste balans.
- Loop je hierbij tegen blijvende knelpunten aan en worden die niet opgelost, dan kan dit je prestaties nadelig beïnvloeden en op den duur zelfs leiden tot uitval.
- Bespreek dit soort knelpunten met je leidinggevende en probeer samen tot een oplossing te komen.
- Ook professionele begeleiding kan helpen. Vaak is een duwtje in de rug al voldoende om problemen te voorkomen. Je kunt hierbij denken aan coaching, back-in-shape training en voedingsadvies.
