Als het (te) donker is, kunnen we niet werken. Bij werk in de verzekeringsbranche is met name voldoende daglicht of kunstverlichting nodig om teksten goed te kunnen lezen en daar geen klachten bij te krijgen. De keerzijde is dat te veel licht of te grote helderheidsverschillen vermoeidheid of gezondheidsklachten kunnen veroorzaken. Met een goede combinatie van daglicht, kunstlicht en lichtwering kunnen werknemers goed en zonder klachten werken.
Waarom?
Daglichtbeleving en goede verlichting voorkomen gezondheidsklachten en dragen bij aan het werkcomfort en de productiviteit. Bij voldoende licht op de werkplek, zonder reflecties en hinderlijke licht-donker overgangen (of helderheidsverschillen), kunnen medewerkers zich beter concentreren en presteren. Sommige maatregelen op dit terrein komen neer op het maken van afspraken over het gebruik van werkplekken en lichtwering. Andere kunnen vragen om investeringen in aanpassingen aan de verlichting en lichtwering.
Deze eisen stelt de wet
De werkgever moet ervoor zorgen dat de verlichting van de werkruimte zorgt voor voldoende licht en een passend contrast tussen beeldscherm en omgeving. Hij hoort hierbij rekening te houden met de aard van het werk en de visuele behoeften van de werknemers. Verder hoort hij mogelijke verblinding en hinderlijke reflecties op de werkplek te vermijden en ervoor te zorgen dat er geen directe verblinding en hinderlijke reflecties op het beeldscherm optreden. Ramen moeten zijn voorzien van passende instelbare helderheidswering om de intensiteit van het licht dat op de werkplek valt te verminderen. In ruimten met de gebruiksfunctie kantoorruimte hoort volgens het Bouwbesluit wel altijd daglichttoetreding aanwezig te zijn.
Dat houdt het volgende in
- De werkgever zorgt voor goede verlichting op het werk. Hij respecteert hierbij de minimumnorm voor verlichtingssterkte bij kantoorwerk: 600 lux in het taakgebied waar de werknemer zijn werk doet.
- Waar mogelijk richt de werkgever de kantoorruimte zodanig in dat op alle werkplekken waar werknemers doorgaans meer dan 2 uur op een dag werken voldoende daglicht binnenvalt. Verder zijn er voldoende voorzieningen voor kunstverlichting aanwezig.
- Rechtstreeks invallend zonlicht kan waar nodig worden geweerd. Ook zijn de inrichting en voorzieningen zodanig dat het mogelijk is om reflecties op het beeldscherm te voorkomen.
Dit zijn goede aanvullingen
- Plaats werkplekken zo veel mogelijk dwars op de ramen en minimaal een meter van het raam af. Dit geeft minder kans op spiegelingen in het scherm en te felle lichtbronnen achter het beeldscherm.
- Besteed aandacht aan licht en reflectie bij de aanschaf van bureaus. Glimmende werkbladen geven spiegelhinder; spierwitte en donkere bladen geven te grote contrasten.
- Geef werknemers die dat nodig hebben aanvullende verlichting op hun werkplek. Houd hierbij rekening met een toenemende behoefte aan licht bij het ouder worden.
Praktische tips
Voor werknemers
- Hinderlijke spiegelingen in het scherm en veel licht direct achter het beeldscherm kunnen leiden tot hoofdpijn en oogvermoeidheid. Kantel het beeldscherm als je last hebt van spiegeling of gebruik lichtwering om te veel licht van buiten te weren.
- Ervaar je te weinig licht om je werk goed te kunnen doen? Vraag om aanvullende werkplekverlichting. Vooral oudere werknemers kunnen extra licht nodig hebben doordat er door vertroebeling van de ooglens minder licht binnenkomt.
- Zie je de tekens minder scherp als het licht iets minder is, dan kan het nodig zijn een beeldschermbril te gebruiken.
Voor leidinggevenden
- Stimuleer dat werknemers bij hinderlijke spiegeling of te veel licht direct achter het scherm hun werkplek 90 graden draaien, hun beeldscherm kantelen of gebruikmaken van lichtwering.
Voor arboprofessionals
- Zorg voor daglichttoetreding op plekken waar werknemers meer dan 2 uur op een dag werken. Dit voorkomt klachten die te maken hebben met verstoring van het bioritme.
- Een minimumnorm voor verlichtingssterkte bij kantoorwerk is 600 lux in het taakgebied waar de werknemer zijn werk doet. Dat is meestal goed te meten op het werkblad. Heeft een kantoorruimte geen specifiek taakgebied? Dan hoort de hele ruimte, met uitzondering een randzone vanaf de wanden, deze lichtsterkte te hebben. Een hogere lichtsterkte leidt volgens een aantal onderzoeken tot een hogere productiviteit.
- Naast lichtsterkte zijn de helderheid en afschermhoek van lampen, helderheidsverschillen, lichtkleur en reflectiefactoren van invloed. Meer hierover is te lezen in een gratis beschikbare, door Philips geschreven toelichting op de NEN-EN 12464-1:2011. De officiële norm is te koop bij het NEN.
- Adviseer om werkplekken zo veel mogelijk dwars op de ramen te plaatsen. Dit geeft minder kans op spiegelingen in het scherm en te felle lichtbronnen achter het beeldscherm.
- Laat lichtwering toepassen op plekken waar met beeldschermen wordt gewerkt. Voorkom hierbij vanwege de lichtweerkaatsing waar mogelijk plastic lichtwering. Let verder op dat de lichtwering aan de randen goed aansluit, zodat er geen lichtranden ontstaan. Bekijk ook of de achterzijde van de lichtwering een reflectielaag kan krijgen die zonwarmte terugkaatst, zodat de temperatuur in de zomer minder snel oploopt.
- Voorkom spiegeling van lichtbronnen in het beeldscherm en te felle achtergrond direct achter het beeldscherm. Plafondverlichting hoort hiervoor te zijn afgeschermd met verticale lamellen.
- Geef werknemers die dat nodig hebben aanvullende verlichting op hun werkplek. Houd hierbij rekening met een toenemende behoefte aan licht bij het ouder worden.
Extra info en gerelateerde oplossingen
Raadpleeg dit artikel voor meer achtergrondinformatie over licht, verlichting, helderheidswering en daglichtbeleving.
